Menu
Με την εξάπλωση των έτοιμων σοβάδων, το σοβάτισμα έχει γίνει αρκετά πιο εύκολο σε σχέση με το παρελθόν και ο κίνδυνος αποτυχίας είναι ελάχιστος, αφού αποκλείονται τα λάθη στην αναλογία των συστατικών, που κάποτε τρόμαζαν τον ερασιτέχνη μάστορα. Με τη μορφή σκόνης συσκευασμένης σε χαρτόσακους, οι σοβάδες μεταφέρονται εύκολα και, για την ετοιμασία τους, δεν χρειάζεται παρά η ανάμειξη της σκόνης με το νερό, στην αναλογία που καθορίζει ο κατασκευαστής.
Η σταθερή σύνθεση των έτοιμων σοβάδων διασφαλίζει καλή πρόσφυση, ελεγχόμενη αντίσταση στην υγρασία, ανθεκτική επιφάνεια και δυνατότητα διαπνοής του επιχρίσματος.
Τα βασικά συστατικά, που μπορεί να είναι τσιμέντο υψηλών προδιαγραφών, μαρμαρόσκονη, υδράσβεστος ή και γύψος, συμπληρώνονται με βελτιωτικά, ειδικές ρητίνες και άλλα πρόσθετα, ανάλογα με το είδος (πεταχτό, βασική στρώση, τελική στρώση) και τα ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά του κάθε προϊόντος (σοβάς υδατοαπωθητικός, επισκευαστικός, χωριάτικος κ.λ.π.).
Ωστόσο, όσο καλή κι αν είναι η σύνθεση του σοβά, το κατά πόσο θα πιάσει και θα κρατηθεί γερά στον τοίχο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το υπόστρωμα. Οι επιφάνειες πρέπει να είναι καθαρισμένες προσεκτικά και απαλλαγμένες από ξεκολλημένα ή σαθρά κομμάτια. Ανάλογα με την απορροφητικότητα που παρουσιάζουν, χρειάζεται πολλές φορές και να ασταρωθούν πριν το σοβάτισμα.
Για καλύτερη πρόσφυση του επιχρίσματος σε επιφάνειες εξωτερικών τοίχων σωστό είναι να προηγείται ένα χέρι πεταχτό, αυτό που παλαιότερα έκαναν με αριάνι τσιμέντου. Το πεταχτό πρέπει να καλύψει όλη την επιφάνεια ομοιόμορφα, χωρίς κενά, με πάχος μεταξύ 6 και15 χιλ. και να στεγνώσει καλά, δύο ή και τρεις μέρες, προτού πέσει το χοντρό επίχρισμα (λάσπωμα ή βασικός σοβάς). Στο διάστημα αυτό και ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, το πεταχτό θα πρέπει να βρέχεται κατάλληλα.
Ο βασικός σοβάς είναι η στρώση που εξομαλύνει τις ανωμαλίες του τοίχου και αντιμετωπίζει τις τάσεις που δημιουργούνται από τις μεταβολές της θερμοκρασίας και τις κινήσεις του κτιρίου. Γι’ αυτό χρειάζεται να είναι ανθεκτικός, ελαστικός και πορώδης, ώστε να μη ρηγματώνεται και, κυρίως, να μην εμποδίζει την ανταλλαγή του εσωτερικού αέρα και της υγρασίας. Αν εμποδιστεί η «αναπνοή» του τοίχου, οι ζημιές που θα προκύψουν μπορεί να είναι ανεπανόρθωτες. Η επιπεδότητα της επιφάνειας εξασφαλίζεται με οδηγούς ανά μέτρο από το ίδιο υλικό, καλά αλφαδιασμένους κατακόρυφα και οριζόντια. Όταν οι οδηγοί στεγνώσουν, τα κενά ανάμεσά τους γεμίζονται με το μυστρί και η στρώση εξομαλύνεται με έναν ξύλινο πήχη που κινείται ακουμπώντας δεξιά και αριστερά στους οδηγούς.
Η επόμενη στρώση λεπτού επιχρίσματος (ψιλό, μάρμαρο, τελικός σοβάς) έχει ουσιαστικό ρόλο να δώσει στην επιφάνεια του τοίχου την οριστική της υφή, λεία ή τραχιά, και να δεχτεί το σχετικό φινίρισμα, βάψιμο ή κάποια επένδυση. Στους υδαταπωθητικούς σοβάδες, η στρώση αυτή, ενισχυμένη με τα κατάλληλα πρόσθετα, λειτουργεί και σαν φράγμα που αποτρέπει την εισχώρηση της υγρασίας. Το πάχος της δεν υπερβαίνει τα 5 έως 7 χιλ. και πρέπει και αυτή να είναι αρκετά πορώδης ώστε το χρώμα να απορροφηθεί ομοιόμορφα.
Οι επιφάνειες εσωτερικών τοίχων πριν το σοβάτισμα καθαρίζονται από λιπαρούς λεκέδες, υπολείμματα ταπετσαρίας και παλιά χρώματα υδατικής βάσης. Επιφάνειες βαμμένες με πλαστικό ή ριπολίνη που δεν έχουν καθόλου ξεφλουδίσει μπορούν να παραμείνουν, αλλά θα πρέπει να «αγριέψουν» λίγο για να πιάσει πάνω τους ο σοβάς και να περαστούν με κάποιο γαλάκτωμα βελτίωσης της πρόσφυσης.
Στους εσωτερικούς χώρους, το επίχρισμα χρησιμεύει βασικά σαν ένα επίπεδο υπόστρωμα για το βάψιμο, την πλακόστρωση ή το ταπετσάρισμα. Θα πρέπει από πριν να γνωρίζει κανείς τον προορισμό του και να έχει αποφασίσει αν επιθυμεί μια λεία, σαγρέ ή ανάγλυφη επιφάνεια, ώστε να επιλεγεί η κατάλληλη σύνθεση
Εκτός όμως από τον ρόλο του στη διαμόρφωση και τη διακόσμηση των τοίχων, το επίχρισμα επηρεάζει σημαντικά και το κλίμα μέσα σε ένα δωμάτιο, ρυθμίζοντας κατά κάποιο τρόπο την περιεχόμενη στην ατμόσφαιρα του χώρου υγρασία. Μπορεί δηλαδή να απορροφά την υπερβολική υγρασία και να την αποδίδει σταδιακά όταν ο αέρας γίνεται πολύ ξηρός. Αυτή η ανταλλαγή όπως λέγεται υγρασίας, εκτός των άλλων, εξαλείφει σχεδόν και τον κίνδυνο δημιουργίας μούχλας. Βέβαια χρειάζεται κάποια προσοχή και ως προς την υπόλοιπη επεξεργασία των τοίχων. Αν ο σοβάς κρυφτεί κάτω από πλαστική ταπετσαρία ή στεγανωτικό χρώμα, δεν υπάρχει ανταλλαγή υγρασίας.
Τα επιχρίσματα γύψου ναι μεν ευνοούν την αναπνοή των τοίχων, δεν είναι κατάλληλα όμως για δωμάτια με πολλή υγρασία, όπως είναι η κουζίνα και το μπάνιο. Σε άμεση επαφή με το νερό, για παράδειγμα στο ντους, υπάρχει περίπτωση να σκάσουν. Σε αυτή την περίπτωση, το πρόβλημα της άμεσης επαφής με το νερό λύνεται με μια επένδυση με πλακάκια.
Αντίθετα, τα επιχρίσματα με συνδετικό μέσο τον ασβέστη και το τσιμέντο, δεν έχουν κανένα πρόβλημα σε επιβαρυμένους με υγρασία χώρους. Το τσιμέντο ειδικά, λόγω της μεγάλης ανθεκτικότητας στο νερό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά και σε περιοχές που έρχονται σε απευθείας επαφή με το έδαφος.
Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό του τσιμέντου είναι η υψηλή στερεότητά του. Έτσι, αυτό το κονίαμα αντέχει σε πίεση μέχρι και 10 Νιούτον ανά τετραγωνικό χιλιοστό. Φυσικά, η πολύ υψηλή στερεότητα είναι χρήσιμη μόνο αν το επίχρισμα πρόκειται να δεχτεί μεγάλα φορτία ή να εκτεθεί σε έντονες καταπονήσεις.
Για να πετύχετε μια τέλεια πρόσφυση του σοβά, θα πρέπει προηγουμένως να καθαρίσετε καλά το υπόστρωμα και να εξετάσετε την απορροφητικότητά του. Τα υπολείμματα λιπαρών ουσιών, αλάτων και βρωμιάς μειώνουν αισθητά την ανθεκτικότητα του επιχρίσματος. Μια δοκιμή θα σας βοηθήσει να εξακριβώσετε αν προσφέρεται η απαραίτητη πρόσφυση. Βρέξτε την επιφάνεια με νερό. Αν το νερό τρέχει προς τα κάτω χωρίς να διαποτίζει την επιφάνεια καθόλου, σημαίνει ότι πρέπει να επαναλάβετε τον καθαρισμό. Για να εξετάσετε και την αντοχή, με ένα αιχμηρό αντικείμενο κάντε κάμποσες οριζόντιες και κάθετες χαρακιές, σαν πλέγμα, στο υπόστρωμα. Αν η επιφάνεια τρίβεται ή σπάει, σημαίνει ότι στο σημείο αυτό δεν είναι αρκετά ανθεκτική. Απομακρύνετε όλα τα αποσαθρωμένα κομμάτια και ασταρώνετε.
Για να πετύχετε ένα σωστό σοβάτισμα, πρέπει να έχετε και τα κατάλληλα εργαλεία. Η ανάμειξη της σκόνης με το νερό και η ομογενοποίηση του υλικού γίνονται με αναδευτήρα σε έναν μεγάλο κουβά. Θα χρειαστείτε μετά εργαλεία για την τοποθέτηση, το άπλωμα, το τρίψιμο και ίσως και τη μορφοποίηση του επιχρίσματος. Αν κριθεί απαραίτητο και κάποιο αστάρωμα, θα χρειαστείτε και την κατάλληλη βούρτσα. Όλα τα σύνεργα διατίθενται σε διάφορες κατηγορίες ποιότητας και κόστους, σε κάθε τεχνικό πολυκατάστημα όπως και σε διαδικτυακά καταστήματα.
Α Πήχης σοβατίσματος με λαβή για άπλωμα του επιχρίσματος σε μεγάλη επιφάνεια.
Β Τριβίδι για τη λεπτή επεξεργασία ενός λείου επιχρίσματος
Γ Σπάτουλα φινιρίσματος / λείανσης για το στρώσιμο και την λείανση του επιχρίσματος
Δ Οικοδομικό μυστρί / τριγωνικό για το ανακάτεμα και το λάσπωμα.
Προτού αρχίσετε το σοβάτισμα, βεβαιωθείτε ότι το υπόστρωμα είναι καθαρό, στεγνό και αρκετά απορροφητικό. Κάντε ένα τεστ με μια λωρίδα αυτοκόλλητης ταινίας: αν αφαιρώντας την ταινία από την επιφάνεια έχουν μείνει πάνω της υπολείμματα, τότε θα πρέπει να αφαιρεθούν.
Αν στο χέρι σας μείνει σκόνη, τότε η επιφάνεια θα χρειαστεί καθαρισμό πριν το αστάρωμα. Μια τραχιά επιφάνεια απαλλαγμένη από αμμώδη υπολείμματα προσφέρει την καλύτερη πρόσφυση.
Το επίχρισμα απλώνεται με μια επίπεδη σπάτουλα και λειαίνεται με το τριβίδι. Εφόσον υγρανθεί λίγο η επιφάνεια, μπορεί να δημιουργηθεί ανάγλυφη υφή χρησιμοποιώντας σπάτουλα φινιρίσματος με σπόγγο.
Εφόσον έχει σκληρύνει o βασικός σοβάς, μπορείτε αν θέλετε να συνεχίσετε και με κάποιο διακοσμητικό επίχρισμα.
Τους λείους σοβατισμένους τοίχους μπορείτε να τους βάψετε απευθείας.
Υπάρχει βέβαια και η επιλογή να τους ταπετσάρετε -το πλεονέκτημα της ταπετσαρίας είναι η εύκολη αντικατάσταση, σε αντίθεση με τη διαδικασία νέου βαψίματος ή σοβατίσματος.
